Günümüz dünyasının temel taşlarından biri olan internetin nasıl çalıştığı belki de bir çoğumuzun merak ettiği konulardan biridir. Bende bu konu ile ilgili bir şeyler karayabilirim diye düşündüm adettendir ki bu gelişmenin tarihi ile başlayalım.1950'li yılların başında hayatımıza giren bilgisayarlar ile bu cihazların haberleşme ihtiyacı doğdu. Fransa İngiltere de ilk adımlar atılsa da günümüz ağ yapısının atası ASPANET olmuştur. Amerikan ordusu haberleşme için bir merkezden oluşan bir yapıdan ziyade savaş esnasında olası bir olumsuzluk da aksaklığa uğramayan, birçok alternatifli bir yol çizebilen bu teknolojiyi geliştirdi.
Aslında bu teknolojinin altında yatan, veri paketlerinin çeşitli sinyaller ile bir başka cihaza gönderilmesidir. Hatta gelin sizi en bu işin en temeline götüreyim. Birçoğumuz bilgisayarın temelinin 1 ve 0’lardan oluştuğunu duymuşuzdur. İkili sayı sisteminde bu 1 ve 0’lar bir araya gelerek bit dediğimiz kavramı ve sırayla byte kilobyteları... getiriyor. Daha sonra bu bilgiler karşı tarafa gönderilmek için paketleniyor. Bu paketlerin nasıl bir yol izleyeceğini belirleyenler ise routerlardır. Routerlar kendi aralarında haberleşerek bu trafiği yönetiyorlar. Belki de internetin mükemmelliğini sağlayan faktörlerden başında routerlar geliyor diyebiliriz. Şöyle bir örnek vermek gerekirse Türkiye'den Amerika'ya bir mesaj gönderdiğiniz de gönderilen yollar bellidir ama o an yaşan bir aksilik durumunda hemen alternatifler devreye girerek belki de bu mesaj İtalya'da herhangi bir evin modeminden de olsa karşı tarafa iletiliyor. Tabi bu paketlerin alıcı tarafından tam olarak teslim alınıp alınmadığı ise ayrıca kontrol ediliyor.Bu yükü ise TCP(Transport control layer) üstleniyor. Bunu ise Three Way Handshake ile adlandırılan üç aşamalı bir el sıkışma ile yapıyor ayrıca paketler de yoğunluk vb. durumlarda paketlerin kaybolmasının önüne geçmek için gönderilen paketleri yavaşlatma gibi özellikleri de vardır.
İnternet Protokolleri(IP):
İnternet gibi devasa bir okyanus da her kullanıcıya bir kimlik kartı ihtiyacını karşılayan terim ise Ip adresleridir. Ip adresleri 4 haneleri sayılardan her bir hane de 0 ile 255 arası sayıları alan ve noktalarla ayrılmış 32 bitlik bir adresleme sistemidir. Bu da basit bir matematikle en fazla 2 üzeri 32 ‘lik bir adresleme imkanı sunuyor. Fakat günümüzde birçok kişinin en az bir telefon ve bilgisayar kullandığı dünya da bu rakam oldukça düşük kalıyor. Bunu içinse şöyle bir çözüm geliştirildi. Evimizde bağlandığımız modem bağlanan cihazlara tekrardan 192.168.1.1 192.168.1.2 gibi sırayla adres tanımlıyor. Bu adreslemeler i LAN adı verilen bir bölgede geçerli kimliklendirme gibidir. WAN adı verilen geniş alana yani global internete çıkacağımızda ise modemimizin kimliğini kullanıyoruz. Ne yazık ki geldiğimiz bu noktada bu teknoloji de neredeyse yetersiz kalacak bu yüzündedir bu dönemde haberimiz olmasa da bizi uzun yıllar götürecek olan 128 bitlik IPV6 ya geçmeye başladık. Çözüme kavuşan bir bir diğer sorundan da bahsedecek olursak bu kadar Ip adreslerini ezberlemenin zorluğu ve karmaşıklığı buradaki kurtarıcımız ise DNS (Domain name system). DNS ip adreslerinin www.cosmosyouth.org gibi kolay anlaşılabilir hale getiren sistemdir. Bunlar sistemler ülkelere göre com.tr com.uk gibi uzantılar alabilir. Konu gelmişken bahsetmek istediğim ise URL sistemidir. Kısaca bu systemin çalışma prensibi adresin nasıl(http/https vb.) nerede ve neye(.com .edu vb.) belirtir.
Son olarak konuyu genel olarak toplamak için bir örnek oluşturalım. Evde bilgisayarınızdan internete bağlanıp arkadaşınıza sosyal medya dan bir mesaj göndermek istiyorsunuz. Bu mesaj paketlenip ilk olarak bağlandığınız modeme gönderiliyor ve burada gerçek Ip adresini alarak ISP’ye yani sizin internet sağlayıcına ulaştırılıyor. Buradan mesajınız global internet ortamına geçiyor ve routerların gösterdiği uygun yollar ile alıcının ip adresine ulaşıyor tabi burada DNS, Cloud gibi servislerden yardım alınıyor. Bu paket alıcının routerına ulaşıyor ve TCP ile paketlerin doğru olup olmadığı da kontrol edilip ardından switche aktarılıp cihazlara paylaşılıyor ve paket çözümlenip alıcıya ulaşıyor.
İnternet gibi bir mecrada bahsedilecek o kadar fazla yazılar vardır elbette bense yüzeysel bir şekilde prensiplerini anlatmaya çalıştım ki umarım faydalı olmuştur.
İlginizi çekebilecek çok daha fazla blog yazıları bizi takip etmeyi unutmayın.
Kommentare